Werken in het onderwijs: roeping of onmogelijke uitdaging?
Uitdagingen in het onderwijs
Lucie Ruebens krijgt in haar praktijk als jobcoach heel wat onderwijsmensen over de vloer. “Erkenning, waardering en trots zijn op wat je doet, in alle mogelijke facetten, zijn topwaarden die worden nagestreefd door elke werknemer. Binnen én buiten het onderwijs. Maar precies daar mangelt het in scholen, stelt ze: “1 persoon op 2 die zich bij mij aanmeldt komt uit de onderwijssector. Het veelbesproken M-decreet halen leerkrachten aan als één van de voornaamste uitdagingen.” Ook Nathalie Vandelannoote, die haar werk als jobcoach afgelopen schooljaar combineerde met die van part-time directeur in een lagere school, stelt een gelijkaardige diagnose: “Leerlingen vragen steeds meer individuele zorg, op meer vlakken dan alleen maar kennis. We moeten zorgen dat onze kinderen zich emotioneel goed voelen, dat sommigen zich beter kunnen concentreren, voldoende structuur en voorspelbaarheid aangeboden krijgen, extra uitdaging krijgen of net de leerstof wat trager kunnen verwerken,... Fantastische ideeën waar we met hart en ziel voor gaan maar waar we te weinig ondersteuning voor krijgen vanuit de overheid. De klassen zijn veel te groot, het ondersteuningsnetwerk vertoont nog heel wat tekortkomingen, we hebben te weinig (leer)krachten... De roep vanuit de sector is dan ook: ‘Hoe spelen we dit allemaal klaar?’. Voor volgend schooljaar is geen beterschap in zicht. Ook de werking van het onderwijs is heel erg veranderd. We hanteren nieuwe, meer uitdagende werkvormen, starten met co-teaching en klasoverschrijdende lessen, implementeren het M-decreet en straks ook het nieuwe leerplan ZILL. Elke school is anders, heeft andere leerlingen en leerkrachten en pasklare antwoorden zijn er dus niet. Er is dus veel onzekerheid, veel navorming, veel proberen, veel overleg, veel slapeloze nachten….”
Zijn jobs in het onderwijs nog aantrekkelijk?
Is “in het onderwijs staan” dan geen aantrekkelijke job meer? Vroeger was onderwijzer of onderwijzeres toch een beroep met een bijzondere maatschappelijke status? “De mensen uit het onderwijs die ik over de vloer krijg, zijn helemaal niet op zoek naar status”, antwoordt Lucie Ruebens beslist. “Hun frustratie gaat veel dieper. Het zijn mensen die oprecht dienstbaar willen zijn tegenover hun leerlingen en de maatschappij. Alleen voelen ze zich vaak gehinderd in het uitvoeren van deze missie. Het lijkt dweilen met de kraan open. Ik hoor hen dingen zeggen als: ‘Vroeger gingen we graag naar school, nu weten we niet meer waar we eerst moeten beginnen’.” Het is volgens Nathalie Vandelannoote ook niet de druk van de ouders of de collega’s die voor problemen zorgt. “De verschillende zorgbehoeften van leerlingen met bijvoorbeeld ADHD, DCD, autisme of een ontwikkelingsvoorsprong kennen we nog te weinig.“
Leerkracht zijn: een roeping?
Toch hoeven deze nieuwe uitdagingen niet het einde van je carrière in het onderwijs te betekenen. “Leerkrachten kiezen meestal heel bewust voor hun beroep”, zegt Lucie Ruebens. “Het zijn mensen met een roeping. Op het moment dat ze problemen krijgen in hun job, denken ze ook wel eens dat ze niet meer kunnen veranderen. Omdat ze vermoeden te oud te zijn (als 50-plussers bijvoorbeeld) of omdat ze zich een leven in een andere job niet kunnen voorstellen. Dus ga ik in de eerste plaats op zoek naar manieren waarop ze zich beter kunnen wapenen. Grenzen durven stellen en omgaan met stress, zijn belangrijke thema’s. Maar ik help hen ook kijken naar hun eigen sterktes, waarden en talenten. Zo kunnen ze hun jobinvulling in het onderwijs zoveel mogelijk proberen aan te passen aan hun eigen drijfveren, talenten en persoonlijkheid. Zo had ik iemand in begeleiding voor wie “hulpvaardigheid” echt een kernwaarde was, maar die op te veel fronten tegelijk bezig was. Dankzij de begeleiding heeft die zich nu gespecialiseerd in het coachen van kinderen met ADHD, terwijl ze het nu makkelijker heeft om andere zorgtaken te delegeren. Het is vooral belangrijk om in de jobcoaching te focussen op hun eigen kwaliteiten, in plaats van factoren aan te vechten die ze niet onder controle hebben.
Kan je van job veranderen als leerkracht?
“Vaak denken werknemers uit het onderwijs dat ze niet kunnen veranderen van sector. In de praktijk zien we echter dat leerkrachten of kaderpersoneel in scholen steevast competenties hebben ontwikkeld die bijvoorbeeld in de zorgsector of in de privésector erg gewild zijn. Doordat leerkrachten vaak sterk ontwikkelde communicatieve vaardigheden, organisatieskills en creativiteit bezitten, ontdekken we in de meeste gevallen een hele resem van jobs buiten het onderwijs die hen goed passen. Ook vormt een bijberoep in sommige gevallen een fijne afwisseling waarin ze hun andere talenten tot hun recht kunnen laten komen.”, getuigt jobcoach Lucie Ruebens.
“Veranderen van job kan ook binnen het onderwijs”, voegt Nathalie Vandelannoote eraan toe. Er bestaan verschillende mogelijkheden: een andere opdracht (zorgcoördinator, beleidsondersteuner, directeur, groepscoach...), een andere klas, een andere school binnen dezelfde scholengemeenschap, van het buitengewoon naar het gewoon onderwijs e.o., deeltijds werken, … Belangrijk hierbij is dat je zicht krijgt op wat je echt triggert binnen onderwijs, wat je waarden en je competenties zijn en je hierover in dialoog gaat.”
Werk jij in de onderwijssector en wil jij ook jouw talenten en waarden ontdekken? Bij The Job Coach bieden we een gespecialiseerd jobcoachingtraject voor leerkrachten en onderwijsmedewerkers, op maat van hun behoeften. Dit traject is betaalbaar met loopbaancheques, waardoor de kostprijs maar 11,5 euro per uur voor maximaal 7 uur is. Vraag alvast een gratis en vrijblijvend infogesprek aan met een loopbaancoach bij jou in de buurt.